Acute leverbot

Acute leverbot laat sterfte zien doordat de leverbotten zich massaal door de galgangen vreten. Dit geeft plotselinge sterfte in het najaar en de vroege winter. De dieren zijn bleek, kunnen diarree hebben en soms een waterbuik.

Leverbot komt met name voor in natte, slecht gedraineerde weilanden. Op oa de website van de GD zijn kaarten te vinden met de risicogebieden.

Diagnose

Leverbot is aan te tonen door mestonderzoek. Om een goed beeld te krijgen kan men het beste gepoolde mestmonsters nemen. Dat wil zeggen van 5 dieren gemengd uit één leeftijdsgroep (bv. de lammeren). Mestonderzoek op leverbot heeft pas zin na februari. De dieren kunnen al eerder besmet zijn, maar dit zijn infecties met jonge leverbotten die nog geen eieren produceren. Vermeld wel aan het laboratorium dat het om een leverbotonderzoek gaat, omdat de methode voor onderzoek anders is dan het standaard mestonderzoek op wormeieren.

Een betere en snellere methode is bloedonderzoek. Hiermee zijn infecties eerder aan te tonen en dus ook sneller en gerichter aan te pakken. Een infectie is door onderzoek op antistoffen in het bloed gemiddeld vanaf 6-8 weken na het begin van de infectie aantoonbaar.

Bij sectie is de lever zichtbaar als een bloederige massa. Zelfs na behandeling sterven enkele lammeren doordat de lever te ernstig beschadigd is. Bovendien zijn ze gevoelig voor een superinfectie met het Bloed.

Behandeling

Voor behandeling van schapen zijn een aantal middelen geregistreerd Endex, Fasinex en Flukivercombi.
Behandel alle schapen op de weide besmet met leverbot in intervallen van 10 weken gedurende het leverbotseizoen. Het leverbotseizoen is gewoonlijk van september tot januari/februari.
Let op voor onderdosering.

Het gebeurt zeer regelmatig dat het gewicht van de dieren niet goed ingeschat wordt. Weeg zo nu en dan de dieren om tot een goede inschatting te komen. Het wegen van het lichtste en zwaarste dier geeft een goede indicatie.

Om de leverbotverspreiding in het voorjaar tegen te gaan kan er nog een extra behandeling in mei plaatsvinden. De behandeling doodt niet alle jonge onvolwassen leverbotten, waardoor er in het voorjaar en zomer problemen kunnen ontstaan door leverbotten die de winterbehandeling overleeft hebben.

Preventie

De Werkgroep Leverbotprognose geeft ieder jaar rond november een prognose over de kans op besmetting met leverbot. In gebieden waar in de droge periode genoeg water is blijven staan, kan er een infectie op het land afgezet zijn. Vermijd gevaarlijke percelen, raster deze uit en behandel de schapen op tijd. Overweeg de aanleg van drainagebuis in plaats van greppels.